ĐÔI CHÂN CỦA BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG CHỊU ÁP LỰC TẢI TRỌNG NHƯ THẾ NÀO?
03/02/2021 - 09:02:32 AM |
1202
ĐÔI CHÂN CỦA BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
CHỊU ÁP LỰC TẢI TRỌNG NHƯ THẾ NÀO?
Trongsuốtnhữnghoạtđộnghàngngàyđặcbiệtlàkhihoạtđộngnhiềunhưđibộthìđôichânsẽchịutảitrọngchotoànbộ cơthểvàbềmặt gang bànchânsẽchịumộtphảnlựcnền (GRF)
Phản lực nền (GRFs) tác động lên chân trong suốt quá trình đứng (A) và đi bộ (B)
Khi đứng, GRF có giá trị bằng trọng lượng cơ thể. Mỗi chân sẽ chịu khoảng 50% trọng lượng cơ thể và phân bổ ở những bề mặt của gang bàn chân
Khi bước đi những giai đoạn khác nhau sẽ tác động lên những vị trí khác nhau của bàn chân. Tuỳ từng vị trí chống đỡ của lòng bàn chân, phản lực nền (GRFs) sẽ có tác động tương ứng từng vị trí từ gót chân cho đến ngón chân cái.( gọi là đỉnh chịu áp lực)
Khi bước đi ở tốc độ đi bộ bình thường, các đỉnh chịu áp lực gấp 1,2 lần trọng lượng cơ thể. Nhưng nếu tăng tốc độ đi bộ, đỉnh sẽ tăng lên gấp 1,5 lần trọng lượng cơ thể.
Đỉnh áp lực lòng bàn chân khi bước đi
I. CHỊU TẢI TRỌNG Ở ĐÔI BÀN CHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG NHƯ THẾ NÀO?
Bệnh lý thần kinh ngoại biên gây mất cảm giác là một yếu tố rất nghiêm trọng, bệnh nhân không thấy đau hoặc khó chịu lòng bàn chân bị thương hoặc bị áp lực quá tải, các tổn thương hoặc vết loét sẽ không được phát hiện kịp thời, điều này khiến các vết thương trở nên tồi tệ hơn.
Bệnh lý mạch máu và tình trạng khô da làm cho bề mặt lòng bàn chân trở nên dễ bị tổn thương do áp lực.
Tình trạng thừa cân cũng ảnh hưởng đến cường độ của GRFs khi đi và đứng làm tăng tải trọng mà chân phải chịu
► Tăngáplực gang bànchânlàmộtyếutốquantrọnglàmvếtloétlanrộngvàkéodài
Hạn chế khả năng hoạt động khớp, giảm khả năng vận động ở mắt cá chân và khớp ngón chân cái, gây cản trở chuyển động lăn của bàn chân khi bước đi. Điều này dẫn đến thời gian chịu áp lực của mô mềm sẽ tăng lên.
Biến chứng thần kinh vận động cũng dẫn đến những thay đổi về cấu trúc của bàn chân như teo cơ, biến dạng ngón chân cái, ngón chân hình búa và hình vuốt và các dị tật khác như vẹo ngón chân cái, bàn chân Charcot, …
Do đó, việcgiảmtảiáplực ở lòngbànchânlàmộtphầnquantrọngcủaviệcphòngngừavàđiềutrịloét ở bànchân đái tháo đường
Cómộtsốbiệnphápgiảmtảiáplựcđượckhuyếncáo:
Nghỉ ngơi hoàn toàn trên giường
Ngồi xe lăn
Giảm cân (nếu béo phì).
Dùng nạn
►Tốnnhiềuthờigian cũng như chi phí điều trị
Những biện pháp trên bắt buộc bệnh nhân không được đứng hoặc đi lại trong suốt thời gian điều trị. (đối với vết loét bàn chân tiểu đường, thời gian điều trị trung bình thường rất lâu, có thể kéo dài đến 6 tháng điều trị). Điều này khiến bệnh nhân phải gặp nhiều bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày và tăng chi phí điều trị (vì có thể phải ở lại bệnh viện một thời gian dài). Ngoài ra, nếu nằm nghỉ ngơi trên giường hoặc ngồi xe lăn quá lâu sẽ có nguy cơ cao xuất hiện những vết thương tì đè ở những vùng khác như vùng cùng cụt,... dẫn đến tình hình điều trị ngày càng phức tạp.
► Chân bó bột toàn phần TCC được các tổ chức y tế thế giới khuyến nghị là TIÊU CHUẨN VÀNG trong điều trị bàn chân tiểu đường
Chân bó bột toàn phần TCC (total contact casting) hay còn được gọi là bó bột tiếp xúc toàn bộ.
• Cũng như tên gọi, TCC sẽ bao bọc và ôm sát với hình thái của bàn chân nhằm gia tăng diện tích tiếp xúc. Điều này khiến những vùng không tham gia chịu áp lực như giữa bàn chân, vùng quanh ngón chân, quanh gót chân sẽ cùng tham gia chịu áp lực. Lúc này áp lực sẽ được san sẻ và dàn đều. Tránh tạo các đỉnh áp lực gây tổn thương bàn chân.
• Ngoài ra, TCC sẽ cố định cổ chân, giúp cổ chân sẽ không xoay khi bước đi nhằm tránh tình trạng ma sát và xoắn da gây tổn thương thêm. Song song đó, do cổ chân bị cố định nên giai đoạn đẩy (giai đoạn C, hình. Đỉnh áp lực lòng bàn chân khi bước đi) sẽ bị loại bỏ, tránh tạo các đỉnh áp lực ở nửa bàn chân trước. Khi này chiều dài sải chân khi bước đi sẽ được rút ngắn lại, giúp áp lực được giảm một cách tối ưu.
Tuy nhiên, trên thực tế, TCC vẫn không được áp dụng rộng rãi ở Việt Nam và thế giới vì quá bất tiện.
TCC gồm 2 loại:
• TCC không thể tháo (TCC non remove)
• TCC có thể tháo (TCC remove
Nguyên nhân khiến TCC không được sử dụng phổ biến:
Đối với TCC không thể tháo (TCC non remove):
• Khi băng bó TCC cho bệnh nhân, người thực hiện phải là chuyên viên về TCC vì cách băng bó TCC khác với băng bó bột gãy xương bình thường. Vì vậy bệnh nhân phải đến những bệnh viện có chuyên viên về TCC để được bó bột.
• Khi sử dụng TCC, cứ cách 2 - 3 ngày phải tháo bột để thay băng gạc vết thương một lần. Điều này khiến bệnh nhân phải ra vào bệnh viện liên tục, đối với những bệnh nhân ở xa sẽ rất bất tiện và làm chi phí điều trị tăng cao.
• Chống chỉ định đối với trường hợp nhiễm trùng và thiếu máu cục bộ từ trung bình đến cao.
Đối với TCC có thể tháo (TCC remove)
Vì TCC non remove gây nhiều bất lợi khi áp dụng vào thực tế, vì vậy TCC remove được ra đời
• TCC remove/ giày giảm áp có thể tháo có tác dụng như TCC non remove.
• Giải quyết mọi bất lợi khi sử dụng TCC non remove như tiện lợi khi sử dụng: bệnh nhân có thể tự tháo TCC/ giày giảm áp để thay băng gạc hoặc kiểm tra bàn chân. Điều này giúp bệnh nhân có thể về nhà để điều trị, khi đến thời điểm thay băng có thể tự thay hoặc đến trạm y tế gần nhà để thay băng. Điều này khiến chi phí điếu trị và thời gian được giảm thiểu đáng kể.
Tuy nhiên, TCC remove/ giày giảm áp có thể tháo vẫn không được áp dụng phổ biến vào thực tế vì có một nhược điểm rất lớn, đó là bệnh nhân không tuân thủ điều trị vì bệnh nhân có thể tự ý tháo TCC/ giày giảm áp khi thấy khó chịu để đứng hoặc đi lại. Lúc này vết thương ở chân sẽ bị áp lực tái tổn thương dẫn đến điều trị không hiệu quả. Điều này khiến việc mang TCC trở nên vô nghĩa.
Hiểu rõ những nhược điểm của TCC, OPED đã không ngừng nghiên cứu và hoàn thiện để cho ra thị trường dòng sản phẩm giày giảm áp dành cho bệnh nhân đái tháo đường:
Với thiết kế như một Chân bó bột toàn phần TCC, giày giảm áp của OPED vừa giảm áp lực gấp 12 lần, vừa giúp bệnh nhân có thể đi lại và hoạt động sinh hoạt bình thường khi đang điều trị.
Cung cấp chế độ khóa tùy chọn, gồm 2 chế độ: có thể tháo và không thể tháo giúp thuận tiện khi điều trị. Bệnh nhân có thể về nhà để điều trị, chìa khóa có thể được giao cho nhân viên y tế ở trạm y tế gần nhà hoặc người nhà giữ. Khi cần thay băng, nhân viên y tế có thể tháo giày và thay băng gạc. Vì vậy bệnh nhân không thể tự ý tháo giày, đảm bảo bệnh nhân vẫn tuân thủ điều trị.
Đệm lót của giày được áp dụng công nghệ VACO12 tiên tiến: bên trong đệm lót có chứa hàng ngàn các hạt nhỏ, mỗi hạt có thể hấp thu áp lực gấp 12 lần bình thường giúp giảm áp lực tối đa.
Khi không khí được hút ra, các hạt nhỏ sẽ chèn sát nhau khiến đệm lót trở nên cứng lại như một TCC và ôm sát theo hình thái của bàn chân. Lúc này những vùng thường không tham gia chịu áp lực như giữa bàn chân, xung quanh ngón chân và gót chân,... sẽ cùng tham gia chịu áp lực, làm tăng diện tích tiếp xúc và giảm áp lực bề mặt. Vì vậy áp lực sẽ được san sẻ và phân bố đều, tránh tạo các đỉnh áp lực gây tổn thương bàn chân. Áp lực tổng thể sẽ được giảm tối đa.
Công nghệ VACO12
Ngoài ra, đối với giày ống cao VACOCast, khi đệm lót cứng lại thì khớp cổ chân sẽ được cố định lại. Điều này sẽ giúp giảm áp lực có thể tác động lên bàn chân và những tổn thương có thể xảy ra xuống mức thấp nhất.